CÁCH ĐÓNG KHUNG TRANH CANVAS: HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT CĂNG ĐẸP

Cách đóng khung tranh canvas là một kỹ thuật quan trọng, quyết định 90% vẻ đẹp và độ bền của một tác phẩm nghệ thuật. Một bức tranh canvas, dù in đẹp đến đâu, cũng sẽ mất đi giá trị nếu bị đóng trùng, nhăn nhúm, hoặc xô lệch. Khác với các loại tranh giấy, tranh canvas đòi hỏi phải được căng trên một khung sát-xi (khung căng) trước khi lồng vào khung trang trí bên ngoài. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỹ thuật kéo vải 4 chiều và dụng cụ chuyên dụng để đảm bảo bề mặt tranh phẳng như một mặt trống. Bài viết này sẽ hướng dẫn kỹ thuật cách đóng khung tranh canvas đúng chuẩn.

Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu cho cách đóng khung tranh canvas

Trước khi bắt tay vào thực hiện, khâu chuẩn bị là tối quan trọng. Việc thiếu dụng cụ chuyên dụng là nguyên nhân hàng đầu khiến tranh bị hỏng hoặc không đạt độ căng.

Khung Sát-xi: "Xương sống" của tranh

Đây là khung gỗ bên trong, là "xương sống" của bức tranh. Bạn cần 4 thanh gỗ đã được xử lý chống cong vênh, lý tưởng nhất là gỗ thông. Hai yếu tố quan trọng nhất khi chọn khung sát-xi là:

• Độ thẳng: Gỗ phải tuyệt đối thẳng. Gỗ bị cong vênh sẽ khiến tranh bị vặn.
• Mép vát: Khung sát-xi chuyên nghiệp luôn có một mép vát nhẹ (vát lên trên, hướng về phía mặt tranh). Mép vát này đảm bảo vải canvas chỉ tiếp xúc với cạnh ngoài cùng của khung, tạo ra một đường gờ sắc nét và ngăn không cho khung gỗ bị hằn lên bề mặt tranh.

Dụng cụ chuyên dụng: Kìm căng vải và Súng bắn ghim

Đây là hai dụng cụ bắt buộc.

• Kìm căng vải: Đây là dụng cụ không thể thay thế bằng tay không. Kìm căng vải có một mỏ kẹp rộng, phẳng và có lót cao su, giúp bạn kẹp chặt mép vải. Quan trọng nhất, nó có một gờ kim loại ngay dưới mỏ kẹp, hoạt động như một "đòn bẩy". Khi bạn kéo căng, bạn sẽ tì gờ kim loại này vào mép sau của khung sát-xi để tạo lực kéo cực mạnh. Đây là bí quyết của cách đóng khung tranh canvas chuyên nghiệp.
• Súng bắn ghim và ghim: Bạn cần một súng bắn ghim loại tốt, có lực bắn mạnh để ghim xuyên qua lớp vải canvas dày và cắm sâu vào gỗ. Ghim chữ U loại 8mm hoặc 10mm là phù hợp.

Chuẩn bị vải Canvas 

Bức tranh của bạn phải được in chừa biên (viền trắng hoặc viền ảnh) đủ rộng. Để thực hiện cách đóng khung tranh canvas đúng kỹ thuật, phần biên chừa ra phải lớn hơn độ dày của khung sát-xi. Ví dụ, khung dày 2cm thì biên tranh phải chừa ra ít nhất 3-4cm mỗi cạnh để có đủ vải bọc ra mặt sau và bắn ghim. Nếu không chừa biên, bạn chỉ có thể bắn ghim vào cạnh hông, làm mất thẩm mỹ.

Cách đóng khung tranh canvas bằng kìm

Kỹ thuật căng 4 chiều – Cốt lõi của cách đóng khung tranh canvas

Đây là bước quan trọng nhất quyết định tranh có bị nhăn hay xô lệch không. Kỹ thuật cách đóng khung tranh canvas đúng chuẩn là kỹ thuật căng 4 chiều đối xứng.

Cố định tâm

• Đặt khung sát-xi lên mặt sau của tấm canvas đã được úp xuống. Căn chỉnh cho bố cục tranh nằm ngay ngắn.
• Bắt đầu ở giữa cạnh dài nhất. Dùng kìm căng vải kẹp mép vải, tì đòn bẩy vào khung, kéo thật căng. Bắn 1 ghim duy nhất ở chính giữa.
• Di chuyển sang cạnh đối diện. Tại vị trí chính giữa, dùng kìm kéo thật mạnh (lực kéo phải ngược hướng với ghim vừa bắn). Lực kéo này phải đủ mạnh để bạn thấy vải bắt đầu căng ra. Bắn 1 ghim duy nhất.
• Di chuyển sang cạnh ngắn (cạnh thứ 3). Kéo căng và bắn 1 ghim ở chính giữa.
• Di chuyển sang cạnh đối diện cuối cùng (cạnh thứ 4). Kéo căng và bắn 1 ghim ở chính giữa.
• Kết thúc bước 1, bạn có 4 ghim ở 4 cạnh, tạo thành một chữ thập (+) giữ chặt tâm bức tranh. Đây là nền tảng của cách đóng khung tranh canvas không bị nhăn.

Kéo căng từ tâm ra 

• Quay lại cạnh đầu tiên (đã có 1 ghim ở giữa). Bắn thêm 2 ghim nữa, cách ghim tâm khoảng 5-7cm về hai phía. Vẫn dùng kìm kéo căng khi bắn.
• Lặp lại y hệt ở cạnh đối diện. Luôn luôn làm việc song song ở hai cạnh đối xứng nhau. Lực kéo của bạn phải luôn hướng từ tâm ra ngoài, và hướng vuông góc với khung gỗ.
• Tiếp tục với hai cạnh ngắn, cũng làm việc đối xứng từ tâm ra.

Tầm quan trọng của việc căng đối xứng

Sai lầm phổ biến nhất của người mới là căng hết một cạnh rồi mới chuyển sang cạnh khác. Điều này sẽ tạo ra các nếp nhăn chéo và làm xô lệch hoàn toàn bố cục tranh. Kỹ thuật căng 4 chiều đối xứng đảm bảo lực căng được phân bổ đều từ tâm ra các góc, triệt tiêu mọi nguy cơ gây trùng hoặc nhăn vải. Đây là cách đóng khung tranh canvas mà mọi xưởng chuyên nghiệp đều áp dụng.

Hoàn thiện cách đóng khung tranh canvas với kỹ thuật gấp góc

Sau khi đã bắn ghim gần hết 4 cạnh (chừa lại khoảng 5-7cm ở mỗi góc), bạn sẽ phải xử lý phần vải thừa ở 4 góc. Đây là nơi thể hiện sự tinh tế của người thợ.

Tạo nếp 45 độ và gấp nếp đầu tiên

• Tại góc, kéo phần vải thừa theo đường chéo 45 độ (hướng vào tâm bức tranh). Kéo căng và bắn một ghim để cố định nếp gấp chéo này vào khung gỗ.
• Lúc này, bạn sẽ có hai "cánh" vải thừa ở hai bên. Chọn một cánh (ví dụ cánh bên phải), kéo căng và gấp nó lại sao cho mép vải song song với cạnh khung. Dùng kìm kéo căng phần nếp gấp này và bắn 2-3 ghim để cố định nó.

Hoàn thiện nếp gấp và cắt tỉa

• Lấy cánh vải còn lại, kéo căng và gấp đè lên nếp gấp vừa rồi. Đây là nếp gấp "mặt tiền" nên phải thật phẳng, thật gọn. Lực kéo ở bước này là quan trọng nhất, nó quyết định độ sắc nét của góc. Kéo thật chặt tay và bắn 3-4 ghim để cố định chắc chắn nếp gấp cuối cùng.
• Dùng kéo cắt bỏ phần vải thừa nếu nó quá dày hoặc quá dài.

Nhận diện góc gấp chuyên nghiệp (tránh cộm, dày)

Lặp lại quy trình này cho cả 4 góc. Một góc gấp đúng kỹ thuật phải phẳng, gọn gàng, và tạo thành hai đường may chéo 45 độ hoàn hảo ở cạnh bên. Đây là đỉnh cao của cách đóng khung tranh canvas, đòi hỏi sự luyện tập. Sai lầm khi tự làm khung tranh tại nhà là cố nhồi nhét tất cả vải thừa vào góc, gây cộm, dày, làm hỏng bức tranh.

Khung trang trí và các lỗi sai phổ biến trong cách đóng khung tranh canvas

Sau khi bức tranh đã được căng hoàn hảo trên khung sát-xi, bạn có hai lựa chọn: để nguyên (gọi là tranh canvas bọc галерея, phù hợp với phong cách hiện đại) hoặc lồng vào một khung trang trí bên ngoài.

Khung nổi: Lựa chọn hiện đại cho cách đóng khung canvas

Đối với tranh canvas, loại khung đẹp và sang trọng nhất chính là "khung nổi" (Floating Frame). Đây là loại khung có thiết kế dạng chữ L. Bức tranh canvas (đã căng) sẽ được đặt lọt lòng vào bên trong khung chữ L này, tạo ra một "khe hở" (khoảng 5mm-1cm) giữa mép tranh và thành khung. Khe hở này tạo hiệu ứng thị giác, khiến bức tranh như đang "nổi" ở giữa, rất tinh tế và hiện đại. Việc lắp khung nổi cũng cần kỹ thuật. Bức tranh được cố định vào khung nổi bằng cách bắn vít từ mặt sau của khung sát-xi, xuyên qua một lớp đệm (nếu cần) và bắt vào thành của khung nổi.

Lỗi sai phổ biến khi tự làm khung tranh tại nhà

Việc tự làm khung tranh tại nhà là một trải nghiệm thú vị, nhưng nếu không cẩn thận, bạn rất dễ mắc phải các lỗi sau:

1. Lỗi căng vải: Như đã nói, căng không đều, căng một bên, không dùng kìm... sẽ dẫn đến tranh bị nhăn, trùng (đặc biệt khi thời tiết thay đổi).
2. Lỗi gấp góc: Góc bị cộm, dày, vải thừa lùng nhùng, làm mất đi sự sắc nét của bức tranh.

Thách thức khi tự chọn kích thước khung tranh

Đây là lỗi sai kỹ thuật lớn nhất. Khi chọn kích thước khung tranh (cả sát-xi và khung nổi), bạn phải tính toán cực kỳ chính xác. Khung sát-xi phải nhỏ hơn kích thước tranh (để chừa biên). Khung nổi phải lớn hơn khung sát-xi đúng bằng 2 lần khe hở + 2 lần độ dày thành khung. Chỉ cần sai vài milimet, bức tranh sẽ không thể lọt vào hoặc bị hở quá lớn, mất thẩm mỹ. Vì những yêu cầu kỹ thuật cao này, cách đóng khung tranh canvas chuyên nghiệp vẫn là một lĩnh vực đòi hỏi tay nghề.

Cách đóng khung tranh canvas chuyên nghiệp

>>> Xem thêm: Tự Làm Khung Tranh Tại Nhà: 3 Cách Sáng Tạo Từ Vật Liệu Tái Chế

Thông tin liên hệ cung cấp khung tranh bền đẹp, chất lượng

Cách đóng khung tranh canvas là một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ thuật chính xác. Mặc dù việc tự làm khung tranh tại nhà có thể là một sở thích, nhưng để tác phẩm đạt được vẻ đẹp sang trọng, việc lựa chọn vật tư chuyên nghiệp là điều cần thiết. Tại SIÊU THỊ KHUNG TRANH VN, chúng tôi chuyên cung cấp hàng ngàn mẫu khung sát-xi (khung căng) và khung nổi chất lượng cao, giúp bạn có được nguyên liệu tốt nhất. Chúng tôi cũng tư vấn chuyên sâu về chọn kích thước khung tranh nổi sao cho phù hợp nhất với không gian của bạn.

Thông tin liên hệ:

SIÊU THỊ KHUNG TRANH VN
Địa chỉ: 260D Bạch Đằng, Phường 24, Quận Bình Thạnh, Tp.HCM
Hotline: 0937252363 - Ms. Linh (Zalo, WhatsApp, Viber, Message)
Work time: 9h-19h (T2-T7), 9h-12h30 (CN)
Email: sacsaigon.gallery@gmail.com
Website: sieuthikhungtranh.com